W organizacji kościelnej, diecezje stanowią jednostki administracyjne o znaczeniu fundamentalnym. Są to obszary geograficzne pod zarządem biskupa diecezjalnego, którzy pełnią kluczową rolę w kierowaniu życiem duchowym i zarządzaniu sprawami kościelnymi w swojej diecezji.
Diecezje są zarządzane przez biskupów diecezjalnych, którzy są głównymi duchowymi przywódcami swoich obszarów. Biskup diecezjalny ma na swoim barku odpowiedzialność za kierowanie życiem kościelnym, duchowym oraz zarządzanie administracyjnym diecezji. Jego główne obowiązki obejmują przewodzenie duchowieństwu, nadzór nad parafiami i duszpasterstwem, a także utrzymanie jedności w wierzeniach i praktykach kościelnych.
Archidiecezja białostocka (łac. Archidioecesis Bialostocensis; lit. Balstogės arkivyskupija) – jedna z 14 archidiecezji obrządku łacińskiego w polskim Kościele katolickim wydzielona z części archidiecezji wileńskiej, pozostałej w granicach Polski, ustanowiona diecezją 5 czerwca 1991 podczas wizyty papieża Jana Pawła II w Białymstoku, ustanowiona archidiecezją 25 marca 1992 przez papieża Jana Pawła II bullą Totus Tuus Poloniae […]
Diecezja drohiczyńska (łac. Dioecesis Drohiczinensis) – jedna z 3 diecezji obrządku łacińskiego w metropolii białostockiej. Położona jest na obszarze wschodniej Polski. Terytorialnie teren Diecezji Drohiczyńskiej to część województwa mazowieckiego, podlaskiego oraz lubelskiego (jedna parafia, Gnojno). Została proklamowana przez papieża Jana Pawła II 5 czerwca 1991, podczas liturgii mszalnej na błoniach pod Białymstokiem, a powiększona 25 […]
Diecezja łomżyńska (łac. Dioecesis Lomzensis) – jedna z trzech diecezji obrządku łacińskiego w metropolii białostockiej w Polsce. Pierwsze ślady chrześcijaństwa na tych terenach można odnaleźć już w XI wieku, kiedy to obszar ten był częścią diecezji płockiej. Jednak oficjalne ustanowienie diecezji nastąpiło dużo później, w wyniku reorganizacji administracji kościelnej w Polsce. Papież Jan Paweł II, […]
Archidiecezja częstochowska (łac. Archidioecesis Czestochoviensis) – jedna z 14 archidiecezji obrządku łacińskiego w polskim Kościele katolickim ustanowiona diecezją 28 października 1925 bullą papieża Piusa XI Vixdum Poloniae Unitas i archidiecezją 25 marca 1992 bullą papieża Jana Pawła II Totus Tuus Poloniae Populus (z łac. „Cały Twój lud w Polsce”). Pierwsze zapisy o chrześcijaństwie w tym […]
Diecezja radomska (łac. Dioecesis Radomiensis) – jedna z 3 diecezji rzymskokatolickich w metropolii częstochowskiej w Polsce. Wydzielona została z części dotychczasowej diecezji sandomiersko-radomskiej i ustanowiona 25 marca 1992 przez św. Jana Pawła II bullą Totus Tuus Poloniae Populus (z łac. „Cały Twój lud w Polsce”). Początki chrześcijaństwa na tych terenach sięgają jednak IX wieku, kiedy […]
Diecezja sosnowiecka (łac. Dioecesis Sosnoviensis) – jedna z 3 diecezji obrządku łacińskiego w metropolii częstochowskiej w Polsce, złożona z 97 parafii dotychczasowej diecezji częstochowskiej, 44 parafii diecezji kieleckiej i 11 parafii archidiecezji krakowskiej (parafie jaworznickie, historycznie nigdy nie należące do Zagłębia), ustanowiona 25 marca 1992 przez papieża Jana Pawła II bullą Totus Tuus Poloniae Populus […]
Archidiecezja Gdańska (łac. Archidioecesis Gedanensis; niem. Erzbistum Danzig) – jedna z 14 archidiecezji obrządku łacińskiego w Kościele katolickim w Polsce. Ustanowiona diecezją 30 grudnia 1925 bullą Universa christifidelium cura przez papieża Piusa XI[2][3]. Podniesiona do rangi archidiecezji przez Jana Pawła II 25 marca 1992 bullą Totus Tuus Poloniae populus. Już w XII wieku istniało biskupstwo […]
Diecezja pelplińska (łac. Dioecesis Pelplinensis; niem. Bistum Pelplin) – jedna z trzech diecezji obrządku łacińskiego metropolii gdańskiej w Polsce, historycznie nawiązująca do diecezji chełmińskiej erygowanej przez papieża Innocentego IV 29 lipca 1243. 25 marca 1992 papież Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae populus zmienił nazwę diecezji chełmińskiej na pelplińską i włączył ją w skład […]
Diecezja toruńska (łac. Dioecesis Thoruniensis) – jedna z trzech diecezji obrządku łacińskiego metropolii gdańskiej w Polsce. Utworzona została 25 marca 1992 roku na mocy bulli „Totus Tuus Poloniae populus” wydanej przez papieża Jana Pawła II. Wydzielenie diecezji toruńskiej z terytorium archidiecezji gnieźnieńskiej było odpowiedzią na dynamiczny rozwój społeczności katolickiej w tym regionie. Pierwszym biskupem toruńskim […]
Archidiecezja Gnieźnieńska (łac. Archidioecesis Gnesnensis) – jedna z 14 archidiecezji obrządku łacińskiego w polskim Kościele katolickim, pierwsza metropolia kościelna w Polsce ze stolicą w Gnieźnie założona w 1000, siedziba prymasów Polski od 1417, legatów papieskich od 1515. Unia personalna aeque principaliter z archidiecezją poznańską (1821–1946) i in persona episcopi z archidiecezją warszawską (1946–1992). Zgodnie z tradycją, […]